از هر چمن سمنی

بند امیر

مناطق هزاره جات خوشبختانه بعضی زیباترین جاهای این دنیا را دارد،طوریکه کهزاد ها (پترو گلیف ها)آنرا یکی از اعجوبه های هستی تعریف می کند. بند امیر،طبق تعبیر محلی، باعرض جغرافیایی 30در جه و 50ثانیه شمالی و با طول جغرافیایی 67درجه و 12ثانیه شرقی در ولسوالی یکاولنگ ولایت بامیان قرار دارد.

بند امیر با ارتفاعی تقریبا 9500پا ، در طول وادی رود خانه ای که نام خود را از آن می گیرد،امتداد می یابد.

بامیان در 45مایلی آن قرار دارد، این ناحیه با عبور از سه گذرگاه صعب العبور کوهستانی قابل دستیابی است: گذرگاه شهیدان (9945پا).

بند امیر در برگیرنده ای پنج دریاجه است، یعنی ذوالفقار ، پودینه ، پنیر ، هیبت ، غلامان و قمبر. در بین اینها دریاچه ای ذوالفقار از همه بزرگ و دریاچه غلامان از همه کوچکتر می باشد. زیباترین وعمیق ترین دریاچه در بین اینها ، دریا چه هیبت است. دیوار رنگین نسبتا مرتفع دریاچه همراه با رنگ آبی بلورین وشفاف ، صحنه شگفت انگیز را به نمایش می گذارد. دریاچه هیبت با آبی،به رنگ یاقوت سبز خود در برابر تپه های عقیم ولایزرعی که زمینه ای دریاچه را تشکیل می دهد چون جواهری می درخشد.دریاچه پودینه بعد از هیبت ،با دیوار سفیدی چون پنیر دارای زیبایی خاص است. آب بند امیر از چشمه معروف به نام کپرک سرچشمه می گیرد که تقریبا 9 مایل از منطقه حفاظت شده ای بند امیر فاصله دارد. ذوالفقار بالاترین و بزرگترین دریاچه است و تقریبا 4 مایل طول دارد. دومین دریاچه،بند پنیر، بلا فاصله در زیر بند ذوالفقار قرار دارد و تقریبا 150 یارد عرض دارد. سومین دریاچه،بند هیبت است که تقریبا 2 مایل طول و 500 یارد عرض دارد. چهارمین دریاچه ، بند قمبر است که آبگیر کوچکی است. پنجمین دریاچه بند غلامان که سه چهارم یک مایل طول دارد. منظره تماشایی بند امیر با آبهای یاقوتی رنگ ،صخره های استوار صورتی رنگ ، و زیارت مقدس سفید رنگ آن (قمبریکی از مقدسان هزاره)، تقریبا سرزمین افسانه ای را در انظار هر بیننده ای ایجاد می کند.               

مجسمه های بودای بامیان

یکی از پر رونق ترین نقاط جذب توریست در ولایت بامیان افغانستان قرار دارد. اغلب غارهای کوچک اطراف بامیان برای جذب توریست ها نقش خود را دارد. اما برجسته ترین عامل در جذب توریست مجسمه های غول پیکر 35متری و53متری "بودا" می باشد،که به دره بامیان اشراف دارد. که این مجسمه های تاریخی که واقعا مورد توجه توریست ها قرارگرفته بود ویکی از قدیمی ترین مجسمه های دنیا را تشکیل میداد توسط گروه طالبان وحشی که واقعا دشمن بشریت بود انفجار داده شد وحتی پارچه های آن را به یغما بردند که صدمه بزرگی را در فرهنگ و تاریخ این کشور وارد نمود که امروز فقط جای آن مجسمه های تاریخی باقیست. ولایت بامیان یکی از مراکز بودایی ها از قرن اول تاقرن ششم بعد از میلاد به حساب می آمد و به عنوان مکان مقدس زایرین بودا ایفای نقش می نمود.

شهر بربر

خرابه های شهر شاه حورین ، شهربربر، در جنوب غربی هزاره جات در عقب فیروزه کوه منطقه یکاولنگ قرار دارد. دیوار های این شهر مخروبه از سنگ های تراشیده و آجر نسوز درست شده است که امروزه در خرابه های آن مشهور است.

چهل برج

این خرابه ها هم در شمال غربی دره یکاولنگ واقع است اگرچه این محل به چهل برج معروف است ولی در حقیقت بیش از سه صد برج در این جا وجود دارد که در تاریخ این شهر به بربر شاه منصوب شده است در افسانه ها ،به عنوان پایتخت پادشاهی بربر شاه نشان داده می شود.

نقاشی های روی صخره سنگی،در ولسوالی جاغوری

پروفیسور بیوار، در سال(1962) میلادی، همچنان صخره نقاشی شده ای را در روستای "بید سای" ولسوالی جاغوری ولایت غزنی کشف کرد. او متوجه شد که کنده کاری های روی صخره در "بید سای" اغلب شکل بزهای کوهی است. اما درگوشه دست راست، درسمت بالا دو مرد دیده می شوند، که با شمشیر در حال مبارزه بایکدیگر هستند. اما، در "ریگ گردون" علاوه برسنگ نوشته ها، چندین کتیبه و خط تصویری دیگر نیز در روی قلوه سنگ  ها یافت شده است.

تصویر های صخره ای در "ریگ گردون" اشکال شکارچی هایی را نشان می دهد که در حال فرو کردن نیزه بلند شان بر بزهای کوهی ایستاده، هستند.

این موضوع تا هنوز مشخص نیست که چه کسی و چه زمانی این پیکره ها و سنگ نوشته ها را رسامی کرده است.اما پروفیسور بیوار به این نتیجه رسیده است که این آثار یا از دوره هوناس (جیونتت ها و هفتالاها)،در قرن چهارم میلادی یا در دوره حمله مغول ها به این ناحیه در قرن سیزده هم ، برجای مانده است."بیوار" نظریه اش را بر مبنای یافته های مشابهی از گروه های بزکوهی در قزاقستان و تاجیکستان وتعداد زیادی در مغولستان، بنا نهاده است، مثلا رسامی های روی صخره از اشکال بزهای کوهی در ازبکستان مشابهت زیادی با آنهایی که در "بیدسای" هستند،و ادعا شده است که این آثار از تاریخ 1000پیش از میلاد برجای مانده است.

کافر قلعه

دژ سنگی کوچکی است که تقریبا در 10مایلی شمال شهر ترین در ناحیه ارزگان است.در 5مایلی شمال این دژ،سنگ نوشته ای است که اکثرا مشابه تصویر های بزهای کوهی است که در دره غوربند دیده شده است.

شهر غلغله

در این محل، خرابه هایی است که نشان می دهد؛ زمانی، شهر آبادی بوده که چنگیز خان در طی حمله خود به دره بامیان آن را ویران نموده است.نام این شهر از زبان فارسی گرفته شده است که معنی "شهر پرسر و صدا" می باشد، نام های دیگری نیز به آن نسبت داده شده است ؛ چون ، "مـوبلیغ" یا "شهر ملعون" می گفتند.           

شهر ضحاک

این مجموعه خرابه های شهرک قدیمی است که توسط ارتش چنگیز خان در سال (1222) میلادی، با خاک یکسان شد. گفته می شود طی حمله به این شهر، نوه چنگیز خان، موتوجن، به دست مدافعین شهر کشته شد. به نوبه خود چنگیز خان شهر و دره های اطراف آن را خراب نمود و تمام ساکنین آن را به قتل رسانید، این خرابه ها در ارتفاع 350پای چشم انداز دره تگاو در بامیان واقع شده است. این خرابه ها همچنین به عنوان "شهر قرمز" معروف شده است، علت این اسم گذاری به خاطر رنگ قرمز صخره ها و دره های  اطراف این شهر می باشد.

افسانه ای زیادی در بین مردم هزاره در باره این شهر وجود دارد. یکی از آنها ، افسانه زیر است:

در این دژ نظامی ، شاه قدرتمندی معروف به ضحاک حکم روایی می کرد.

برای اینکه خود را در برابر دشمنان خود حفظ نماید، دو عدد مار را روی شانه های خود نگهداری می کردکه گفته می شد غذای آنها مغز انسانها بوده است.جمعیت محلی مجبور بودند که یکی از نفرات خود را برای تغذیه این مارها آماده نمایند. یک روز یکی از این مارها به شاه حمله نمود ومغزش را خورد و در همان دره نزدیک قصر ناپدید شد.

علاوه بر این نقاط توریستی ، کهزاد چند محل تاریخی دیگر را در منطقه دای زنگی ، بهسود و دایکندی یاد آور شده است و خرابه های ساختمان های قدیمی را می توان در غرغره ،لعل،کرمان و سنگ تخت یافت . نقشه برداری و خاک برداری بیشتر درمناطق هزاره جات، ما را به این توانایی خواهد کشاند که درباره خرابه های هزاره جات بیشتر یاد بگیریم وبیاموزیم.